Tìm hiểu lịch sử phát triển của phanh tang trống (phanh đùm)

Hầu hết các xe máy hiện đại đều có phanh đĩa thủy lực, nhưng trước đây, hầu hết các xe 2 bánh ra đời đều có phanh tang trống được kéo bằng dây cáp, mang lại cảm giác hoài cổ. Vậy lịch sử ra đời và phát triển đến nay đã trải qua bao nhiêu giai đoạn? cùng tìm hiểu nhé.

Tìm hiểu lịch sử phát triển của phanh tang trống (phanh đùm).

​

Trong một thời gian dài, phanh tang trống đã là xu hướng chủ đạo kể từ khi xe 2 bánh ra đời và thay đổi từ khung + động cơ xe đạp sang loại xe được gọi là xe gắn máy.

Tuy nhiên, vào năm 1979, sau khi Honda áp dụng phanh đĩa thủy lực cho CB750FOUR - chiếc xe thương mại được sản xuất hàng loạt đầu tiên, nhiều nhà sản xuất đã bắt đầu trang bị phanh đĩa cho xe mô tô thể thao đường trường cỡ trung đến lớn.

Honda RC181 1967.​

Nhưng phanh tang trống không biến mất ngay lập tức, vì phanh tang trống là xu hướng chủ đạo của xe địa hình cho đến giữa những năm 1980 và cũng phổ biến cho xe tay ga, xe đạp và xe phân khối nhỏ cho đến ngày nay.

Yamaha TZ250 1973.​

Ngay từ đầu những năm 2000, đã có khá nhiều xe mô tô thể thao đường trường cỡ trung bình đến cỡ lớn được trang bị phanh trước dạng đĩa và phanh sau tang trống.

YAMAHA SR400.​

Vào năm 2015, mọi thứ đã thay đổi đáng kể. Các tiêu chuẩn an toàn cho các phương tiện giao thông đường bộ đã được sửa đổi và các xe mô tô mới trên 125cc ra mắt sau tháng 10 năm 2018 bắt buộc phải trang bị ABS (hệ thống chống bó cứng phanh) hoặc CBS (được trang bị phanh kết hợp trước và sau).

Trên thực tế, ABS điều khiển bằng thủy lực không thể kết hợp với phanh tang trống cơ học hoạt động bằng dây cáp. Vì vậy, tại thời điểm này có thể nói rằng tương lai của phanh tang trống trên xe máy đã bị cắt đứt.

Ưu nhược điểm của phanh tang trống

​

Phanh đĩa thủy lực những năm gần đây có lực phanh cực cao, nhưng khi mới xuất hiện thì không khác nhiều so với phanh tang trống. Nói đúng hơn, vào thời điểm đó phanh tang trống có ưu điểm là nhẹ hơn và rẻ hơn khi so với phanh đĩa thủy lực.

Tuy nhiên, phanh tang trống có xu hướng giữ nhiệt do cơ cấu phanh được đặt bên trong trục bánh xe, gây ra hiện tượng quá nhiệt khi phanh cứng. Ngoài ra, khi trời mưa to, nước vào bên trong trống phanh, khiến cho lực phanh đột ngột giảm xuống hoặc bị kẹt vô cùng nguy hiểm.

Ngoài ra, để thay thế hoặc bảo dưỡng phanh tang trống, cần phải tháo toàn bộ bánh xe ra khỏi thân xe, và nếu không được điều chỉnh đúng cách sau khi thay thế, lực phanh sẽ không thể phát huy tác dụng, thường xảy ra hiện tượng "kẹt phanh", việc bảo dưỡng khó hơn so với phanh đĩa.

Và hệ thống phanh đĩa đang dần phát triển về cấu tạo của kẹp phanh, má phanh và đĩa phanh. Do đó, nó thể hiện sức mạnh phanh mạnh mẽ và khả năng kiểm soát. Hơn nữa, nó cũng có thể được trang bị ABS.

Cấu tạo của phanh tang trống

​

So với phanh đĩa thì phanh tang trống hơi khó hiểu vì cơ chế được đặt bên trong, bao gồm:

• Trống phanh có cấu tạo là hộp rỗng ốp bên ngoài, gắn liền với trục bánh xe và quay theo bánh xe.
• Má phanh nằm bên trong, tiếp xúc trực tiếp với bề mặt trống phanh để tạo ra sự ma sát.

Để má phanh và trống phanh có thể kết hợp được với nhau, hệ thống này còn có sự xuất hiện của nhiều chi tiết khác.

Xuất hiện phanh tang trống có đến 2 cần phanh (SR400). Khi bóp cần phanh, dây sẽ kéo cần phanh (cần phanh còn lại cũng được kích hoạt bởi thanh liên kết).

Mặt trong của phanh tang trống hai cần phanh (SR400). Trục của cần phanh có dạng hình cam bên trong trống phanh. Khi bóp cần phanh, trục đẩy má phanh làm cho guốc phanh bung ra ngoài và ép vào má phanh bên trong trục bánh xe, tác dụng lực ma sát lên phanh.

Suzuki GT750 1971.

Suzuki Tempter.
​

Xét riêng về khả năng phanh, sẽ không có vấn đề gì khi lái xe trên đường công cộng, nhưng phanh tang trống không còn có thể cạnh tranh với phanh đĩa thủy lực về hiệu suất tổng thể, bao gồm ABS và các tính năng an toàn khác. Trong những năm gần đây, những chiếc xe tân cổ điển đã trở nên phổ biến, nhưng việc trang bị phanh tang trống cho chúng dù phù hợp với thiết kế thì dường như là điều không thể.

Nguồn: sưu tầm​