1. Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động Bình ắc quy là một dạng nguồn điện hóa học, dùng để lưu trữ điện năng dưới dạng hóa năng Bình ắc quy cơ bản như tụ điện (tích trữ năng lượng). Bình ắc quy có các ngăn mỗi ngăn sẽ cho ra 1 mức điện áp( ví dụ bình 12V có 6 ngăn mỗi ngăn cho ra mức điện áp là 2v=> bình 12v gồm các ngăn mắc nối tiếp nhau) Các bản cực am dương xen kẽ nhau và ngăn cách nhau bởi chất cách điện 2.Nguyên tắc hoạt động a. Quá trình nạp... b. quá trình phóng... 3. Các thông số cơ bản a. Dung lượng của acquy Là điện lượng của awcquy đã nạp được đầy rồi đem cho phóng điện liên tục với dòng điện phóng 1A cho tới khi điện áp giảm xuống tới điện áp quy định ở điện áp quy định. Dung lượng của bình ăcquy được tính bằng Ampe-giờ (Ah). b. Điện áp của acquy Tuy thuộc vào nồng độ chất điện phân và nguồn nạp mà khi đó điện áp ở mỗi ngăn được nạp đầy(từ 2.6=>2.7V khi đầy và còn 1.7 dến 1.8 khi hết đối với acwquy 12V) Điện áp phụ thuộc số bản cực c. Điện trở trong của ăcquy =gồm điện trở giữa các bản cực + điện trở của dung dịch điện phân (thông thường khi nạp đầy thì r=0.001->0.0015omh và khi phóng hết điện hoàn toàn là 0.02->0.025 omh 4. Phương pháp nạp bằng dòng điện không đổi Đây là phương pháp nạp cho phép chọn được dòng nạp thích hợp cho mỗi loại ăcquy. Đảm bảo cho acquy được no đây là phương pháp được sử dụng trong các xưởng bảo dưỡng sửa chữa cho các acquuy bị sunfat hóa. Phương pháp này acquy dược mắc nối tiếp với nhau và phải thỏa mãn điều kiện Un>=2.7Uaq Un là điện áp của acquy Uap là số bản cực của acquy. Trong quá trình nạp điện sức diện động của acquy tăng dần để duy trì dòng nạp không đổi ta phải bố trí điện trở R và giá trị R được xác định R=(Un-2.7Uaq)/In Nhược điểm của phương pháp này là thời gian nạp kéo dài và yêu cầu các awcquy đem nap phải có cùng định mức. Để khắc phục thời gian nạp kéo dài người ta khắc phục bằng cách nạp với dòng điện thay đổi theo hai hay nhiều nấc Ghi Chú:Dòng điện nạp không được quá 0,1 lần dung lượng định mức. ví dụ: dung lượng định mức là 4.5Ah thì dòng nạp không vượt quá 4.5x0.1=.45Ah . Sử dụng ắc quy mới:Các bước thực hiện khi đem một ắc qui mới ra sử dụng:a. Ắc quy mới thường có một tấm niêm phong mỏng trên nắp bình và nút đậy nơi lỗ thoát hơi, chỉ nên tháo ra khi đem ắc quy ra để sử dụng.b. Dùng dung dịch điện phân (dung dịch axít Sunfuarít H2SO4 loãng) có tỷ trọng 1.28 đổ vào các ngăn của ắc quy tới vạch UPPER trên vỏ bình và đợi khoảng 10~15 phút để dung dịch ngấm đều vào các tấm điện cực, nếu thấy mức dung dịch giảm xuống không đồng đều ở các ngăn thì phải bổ sung thêm cho đủ và đồng đều ở các ngăn. (Không nên sử dụng dung dịch có tỷ trọng cao quá hoặc thấp quá sẽ không tốt đến tuổi thọ của ắc quy).c. Nạp ắc quy bằng máy sạc bình với dòng nạp bằng 1/10 dung lượng ghi trên vỏ bình. Ví dụ: Bình 12V- 5Ah thì nạp với cường độ 0.5A; bình 12V-7Ah thì nạp với cường độ 0.7A. Thời gian nạp khoảng 30 phút.Cũng có thể sử dụng phương pháp nạp nhanh để rút ngắn thời gian nhưng chỉ nên nạp với cường độ gấp đôi so với mức nạp bình thường, tuy nhiên thời gian nạp phải giảm xuống (Ví dụ bình 12V-5Ah nạp với dòng 1A,thời gian khoảng 15~20 phút). Lưu ý không được đậy nắp của các ngăn bình ắc quy trong lúc nạp. Cẩnthận lắp đúng các cực của ắc quy vào máy nạp, thông thường dây màu đỏ của máy nạp sẽ đấu vào cọc có dấu cộng(+) của ắc quy và dây màu đen của máy nạp đấu vào cọc có dấu trưd. Nhiệt độ ắc quy trong lúc nạp điện không được để cao hơn 500 C.e. Không nạp ắc quy nơi có những nguồn lửa để đề phòng cháy nổ do có khí H2 thoát ra sẽ kết hợp với Oxy trong không khí gây phản ứng cháy nổ.f. Sau khi nạp xong nếu thấy mức dung dịch giảm xuống thì bổ sung thêm nước cất cho đồng đều ở các ngăn (chú ý lên tới vạch UPPER).g. Đậy các nút bình, vệ sinh bên ngoài bình bằng nước, lau khô trước khi lắp lên xe.h. Lắp ắc quy lên xe theo thứ tự dây dương trước, âm sau. Bôi một lớp mỡ lên các cọc bình sau khi đã xiết chặt ốc vít để bảo vệ chúng không bị hơi axít ăn mòn. Gắn ống thoát hơi cần cẩn thận để không kẹp, gấp khúc.4. Bảo dưỡng ắc quy :Ắc quy gắn lên xe sử dụng một thời gian cần phải được bảo dưỡng đúng cách để có thể sử dụng được lâu dài. Cần phải kiểm tra định kỳ khoảng 2 tháng 1 lần gồm các công việc: kiểm tra mức dung dịch ở các ngăn và bổ sung, kiểm tra vệ sinh các cọc bình, sạc lại ắcquy bằng máy sạc…a. Không để mức dung dịch trong các ngăn bình xuống thấp dưới vạch LOWER, chỉ được dùng nước cất để bổ sung.Trước khi tháo các nắp ra cần vệ sinh sạch bên ngoài ắcquy tránh lọt các chất bẩn vào trong các ngăn của bình .b. Nạp điện lại ắcquy khi thấy bình yếu (ví dụ như không đề máy được…) hoặc sau khi bổ sung nước cất vào bình. Dòng nạp bằng 1/10 dung lượng bình(xem mục c phần 3 ởm trên), tuy nhiên thời gian nạp lại phụ thuộc vào tỷ trọng dung dịch đo được thực tế dụng ống đo tỷ trọng kế có bán trên thị trường). Cần tháo ắc quy ra khỏi xe khi nạp lạibình, tháo dây cọc âm(-) trước, dương(+) sau. Thời gian cần nạp lại ắc quy dựa trên tỷ trọng thực tế đo được của ắc quy đó và được áp dụng theo cách tính sau Hệ số 1,2 ~ 1,5 thêm vào để bảo đảm ắc quy được nạp no so với thời gian qui định. Ví dụ một bình ắcquy 12V-5Ah có tỷ trọng thực tế đo được 1.20, như vậy: Lượng điện xả là: 5Ah.(1.280-1.200): 0.2 = 1.5AThời giancần thiết nạp lại là : 1.5x1.2: 0.5 =3.6 (giờ) Chú ý: Không đậy các nắp của các ngăn (hộc) ắc quy khi đang nạp điện. Khi lắp ắc quy lên xe, lắp dây cọc dương trước, âm sau. Bôi một ít mỡ lên các cọc bìnhđể bảo vệ.5. Bảo quản ắc quy:Nếu ắc quy sẽ không sử dụng trong một thời gian dài, cần chú ý một số điểm sau:- Trước khi cất giữ phải nạp điện no. - Bảo quản ắc quy nơi thoáng mát, khô ráo. - Do hiện tượng tự phóng điện của ắc quy, cần nạp bổ sung mỗi tháng 1 lần khi lưu kho. - Trước khi sử dụng lại, cũng cần nạp bổ sung lại điện cho ắc quy Mach nạp acquy dơn giản Đây là dạng chỉnh lưu toàn sóng nhờ dùng biến áp có điểm giữa Khi có nguồn thì sẽ có dòng chạy qua điện trở hạn dòng 1k làm led sáng Điện áp đặt lên 2 đầu CE của H1061 chính là điện áp đặt lên điện trở 47/1w và bằng điện áp chỉnh lưu - điện áp acquy Điện áp này được phân thế qua điện trở 220 biến trở 5K và điện trở 1k để tạo điện áp VBE phân áp cho con C1815 ,tùy theo chỉnh biến trở mà con này dẫn mạnh hay yếuKhi C1815 dẫn sẽ tạo dòng Ic chạy qua điện trở 1k nối vào chân B2 của H1061dùng để phân cực cho H1061. Khi H1061 dẫn thì dòng Ic(H1061) = IC(C1815) x Hfe (H1061) Khi acquy đầy thì điện áp VCE dùng để phân cực cho cả tranisor C1815 và H1061 sẽ nhỏ dần và không đủ để kích dẫn Tanistor dẫn Hoặc: Hy vọng bài viết trên giúp các anh em yêu thích sửa chữa và bảo dưỡng xe thêm kinh nghiệm trong chăm sóc bình ắc quy đúng cách. Nguồn Hội những người yêu thích sửa chữa xe cộ
