Nếu AE nào từng chạy một con xe đời cũ, hẳn sẽ nhớ cảm giác nhìn vào 2 chiếc đồng hồ tròn với một đo tốc độ, một đo vòng tua và vài cái đèn cảnh báo nhỏ xíu ngớ ngẩn ở giữa. Thế thôi, đơn giản, dễ hiểu, chẳng có gì để phân tâm. Nhưng giờ thì sao? Chào mừng AE xebiz đến kỷ nguyên mà cụm đồng hồ xe máy có thể khiến chúng ta tưởng mình đang ngồi trong buồng lái máy bay hoặc lướt iPad mini giữa đường. Chuyện bắt đầu khi luật yêu cầu gắn đồng hồ tốc độ từ năm 1937. Ban đầu chỉ là để tuân thủ, nhưng rồi nó nhanh chóng trở thành tiêu chuẩn cạnh tranh của mỗi chiếc xe. Những năm 1920, Brough Superior đã khoe mẽ với đồng hồ Smiths khổng lồ, còn Vincent Black Shadow thì tự hào với cặp đồng hồ 5 inch, đến mức bây giờ một cặp như thế cũng bán tới 1.400 bảng (43 triệu đồng) ở đấu giá. Từ thập niên 50 đến 80, bảng đồng hồ thường gắn ngay trên đèn pha, rồi dần phức tạp hơn khi xe nhiều xy-lanh, vòng tua cao xuất hiện. Cấu hình 2 mặt số gồm tốc độ và vòng tua trở thành chuẩn mực. Suzuki chơi trội khi thêm báo số cơ học và cả cụm đồng hồ RE5 phong cách Giugiaro, dù thiết kế này nhanh chóng toang vì quá dị. Bước ngoặt kỹ thuật số chớm nở năm 1991 với Bimota Tesi 1D full LCD, hiển thị đủ thứ nhưng cực kén khách. Honda NR750 (1992) và RC45 (1994) tiếp bước với các thông số dạng điện tử. Nhưng cú hích thật sự đến từ Yamaha R1 năm 1998 với vòng tua vẫn analog nhưng tốc độ đã là LCD to rõ, đặt nền cho cả thập niên sau. Khi công nghệ ride-by-wire phổ biến giữa những năm 2000, màn hình bắt đầu kiêm luôn đổi chế độ lái, chỉnh treo điện tử và rồi Ducati Multistrada 2010 đẩy mọi thứ lên một tầm mới. Rồi 2011, BMW K1600GT và Ducati Diavel mang TFT (Thin Film Transistor) từ ô tô sang xe máy với giao diện sắc nét, màu mè, bố cục tùy biến. Ban đầu TFT nhỏ và chỉ hỗ trợ LCD, nhưng nay thì ngược lại là LCD gần như tuyệt chủng, TFT phình to ra, đến mức KTM giờ đã có bản 8,8 inch cảm ứng, dùng được cả khi đeo găng. Tất nhiên, BMW từng chơi lớn với 10,25 inch, Harley-Davidson tung hẳn 12,3 inch. Và đây là lúc AE nhận ra đồng hồ xe không chỉ để xem tốc độ nữa, mà là trung tâm điều khiển của cả con xe từ dẫn đường, cài chế độ động cơ, kết nối điện thoại cho đến xem áp suất lốp. Nói vậy không có nghĩa đồng hồ analog hai mặt số sẽ biến mất trong tim người mê xe. Nó vẫn mang nét cơ khí thuần túy, cảm giác thật mỗi khi kim rung lên theo ga. Nhưng rõ ràng, với xu hướng hiện tại, TFT cảm ứng sẽ còn thống trị lâu dài. Và ai biết được? Có thể một ngày, chúng ta sẽ thấy đồng hồ xe máy phát Netflix khi dừng đèn đỏ, tôi ví dụ vui thôi nhé chứ chạy xe mà coi clip thì mất tập trung lắm.
