Anh em chơi xe chắc ai cũng từng trầm trồ trước một chiếc sportbike hay nakedbike với cái Gắp đơn (Pro-arm) kiểu gắp mà nhìn nghiêng như bánh sau đang lơ lửng giữa không trung, đẹp đến mức khó rời mắt. Nhưng tin buồn là, thời hoàng kim của nó đang chậm rãi đi qua, và Ducati Panigale V4 2025 vừa ra mắt cũng đã bỏ luôn gắp đơn chính là minh chứng rõ ràng nhất. Nhắc lại chút cho anh em chưa rõ là gắp đơn (Pro-arm) về cơ bản vẫn là một bộ phận của khung gầm, cho phép bánh sau dao động lên xuống để hệ thống treo hoạt động. Khác với gắp đôi truyền thống giữ bánh từ cả hai bên, gắp đơn chỉ giữ một bên, vừa gọn gàng vừa ngầu. Ưu điểm chia làm 2 ưu điểm như sau: Thay bánh cực nhanh, nhất là trong đua sức bền, chỉ cần tháo 1 con tán là bánh rời ra như xe hơi. Vẻ ngoài sạch sẽ, khoe được mâm sau và giúp xe trông xịn hơn hẳn. Nói đến đây, chắc nhiều anh em nhớ ngay RC30 1987 của Honda, cỗ máy làm mưa làm gió cả đường đua lẫn phố xá. Sau đó là NC30, RC45, rồi đến Ducati 916, tất cả đều khiến giới biker phát cuồng. Triumph cũng nhập hội từ Daytona T595 1997, còn BMW và Moto Guzzi thì dùng trên các dòng dẫn động trục. Kawasaki thì chơi lớn khi đưa gắp đơn lên siêu nạp H2. Ducati 916. Honda VFR750R RC30. Nhưng câu chuyện không bắt đầu ở thập niên 80. Gắp đơn đã xuất hiện từ năm 1949 trên chiếc Imme của Đức, rồi phổ biến hơn với Moto Guzzi Galetto 1950. BMW cũng tạo dấu ấn với R80G/S 1980 dùng truyền động trục và Monolever trứ danh, rồi phát triển thành Paralever vẫn tồn tại đến giờ. BMW R80 GS. Moto Guzzi Stelvio. Vậy tại sao một thiết kế vừa đẹp vừa tiện lại đang mất chỗ đứng? Câu trả lời nằm ở chính nhược điểm của nó: Nặng hơn so với gắp đôi hiện đại. Chi phí thiết kế, gia công cao hơn. Với xe truyền động xích, lực tác động rất lớn khiến việc chế tạo phức tạp và tốn kém. Trong thời đại mà các hãng đua nhau giảm trọng lượng, tối ưu hiệu năng và cắt chi phí, gắp đôi đang chiếm ưu thế. Ducati bỏ gắp đơn trên Panigale V4 và Multistrada là quyết định mang tính thực dụng. Kawasaki H2 2015. Tuy vậy, gắp đơn chưa chết hẳn. Với những mẫu đặt nặng yếu tố hình ảnh như Triumph Speed Triple, Kawasaki H2, Ducati Diavel, hoặc các xe dẫn động trục của BMW, Moto Guzzi… nó vẫn sống khỏe. Đơn giản vì với nhiều biker, cái đẹp đôi khi quan trọng chẳng kém gì hiệu năng. Có thể, vài năm nữa, gắp đơn sẽ trở nên hiếm như mâm nan hoa carbon chỉ dành cho những chiếc xe đặc biệt, dành cho những ai chịu chi và yêu chất độc lạ. Nhưng dù tương lai thế nào, mỗi khi bắt gặp một chiếc mô tô với bánh sau lơ lửng, chắc hẳn trái tim anh em vẫn sẽ rung lên một nhịp. Bởi vì, như bao cuộc chơi khác, một phần đam mê đến từ những thứ chẳng cần phải hợp lý mà chỉ cần khiến chúng ta mê mẩn là đủ.
