Nếu như cách đây vài chục năm, không biết sử dụng tay côn thì chắc chắn bạn… không chạy được mô tô, thì giờ đây câu chuyện đã khác. Ngày càng nhiều hãng xe đang làm cách mạng với hệ thống ly hợp từ cơ khí, thủy lực cho tới điện tử, thậm chí loại bỏ hoàn toàn. Thế nên, câu hỏi ‘xe mô tô ngày nay có còn cần tay côn không?’ đang khiến cả cộng đồng biker bàn tán rôm rả. Từ tay côn truyền thống đến thời đại điện tử Ly hợp (hay côn) có nhiệm vụ ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số - để xe có thể dừng, khởi hành hoặc sang số mà không làm tắt máy. Trước đây, việc bóp tay côn là một phần ‘nghi thức’ không thể thiếu mỗi khi vào số, là thứ khiến biker cảm nhận được sức mạnh của khối động cơ thông qua đầu ngón tay. Hệ thống ly hợp cáp cổ điển đơn giản, rẻ, dễ sửa, mang lại cảm giác điều khiển thật tay. Nhưng điểm yếu của nó cũng rõ là phải bảo dưỡng thường xuyên, và nếu xe mạnh, bóp côn sẽ khá nặng tay. Vì thế, ly hợp thủy lực ra đời với thế mạnh là nhẹ hơn, êm hơn, tự bù mòn đĩa, gần như không cần chỉnh tay. Tuy nhiên, nó lại phức tạp và tốn kém hơn khi sửa chữa. Khi công nghệ đang đánh cắp công việc của tay trái Rồi đến lúc các hãng bắt đầu nghĩ: 'Tại sao không để máy móc làm việc này?' và thế là hàng loạt hệ thống điều khiển tự động ra đời. Honda e-Clutch cho phép bạn vẫn có tay côn, nhưng thực ra chẳng cần dùng. Hệ thống này sẽ tự động ngắt nối ly hợp khi khởi động, dừng xe hay sang số, giúp việc lái trở nên nhẹ nhàng hơn mà vẫn giữ được cảm giác mô tô thực thụ. Yamaha Y-AMT thì mạnh dạn hơn bỏ hẳn tay côn và cần số trên xe, thay vào đó là nút bấm trên tay lái. Bạn có thể chọn chế độ tự động (AT) hoặc bán tự động (MT). Còn BMW ASA, KTM AMT hay MV Agusta SCS mỗi hãng lại có cách riêng để giúp người lái ‘đỡ cực’ hơn mà vẫn giữ tính thể thao của mô tô. Và dĩ nhiên, không thể không nhắc đến công nghệ DCT của Honda - hệ thống ly hợp kép ‘chuẩn ô tô’, giúp sang số nhanh, mượt, không hề gián đoạn công suất. Ở đây, người lái hoàn toàn có thể để xe tự xử lý mọi thứ, hoặc chuyển sang chế độ thủ công để điều khiển bằng nút bấm. Còn đối với xe tay ga thì ly hợp truyền thống đã biến mất từ lâu. Hệ thống CVT (truyền động vô cấp) sử dụng dây đai và puly biến thiên để thay đổi tỉ số truyền một cách êm ái, không cần sang số. Nhờ đó, người dùng chỉ việc vặn ga và đi nên cực kỳ tiện lợi trong đô thị. Vậy rốt cuộc, có cần ly hợp truyền thống nữa không? Câu trả lời là còn, nhưng không nhất thiết phải có. Nếu bạn yêu cảm giác điều khiển thuần túy, thích kiểm soát từng cú vặn ga hay nhả côn, thì ly hợp cơ hay thủy lực vẫn là ‘báu vật’. Nhưng nếu bạn chỉ cần sự tiện lợi, hay đơn giản muốn tập trung vào hành trình hơn là thao tác, các hệ thống tự động hiện nay đang làm rất tốt nhiệm vụ ấy. Giống như ô tô, mô tô cũng đang tiến dần đến kỷ nguyên ‘ít thao tác hơn - trải nghiệm xung quanh nhiều hơn’. Tay côn không biến mất, nó chỉ đang… tiến hóa. Và có lẽ, cái cảm giác ‘vào số mượt mà không cần bóp côn’ chính là lời khẳng định rằng một tương lai mới củaxe mô tô đã bắt đầu rồi.
